Trauma en PTSS
Als je iets heel heftigs hebt meegemaakt, kan dit een trauma zijn. Als je dit niet goed kunt verwerken en je houdt er last van, noemen we die Post Traumatische Stress Stoornis. Wat zijn hier kenmerken van en wat kun je er aan doen?
Wat is een traumatische gebeurtenis?
Een traumatische gebeurtenis is een heftige, schokkende gebeurtenis waarin je leven gevaar liep en/of die lichamelijk of geestelijk veel pijn deed. Dit noemen we een trauma. Of iets ergs een trauma is, is voor iedereen verschillend.
Voorbeelden van traumatische gebeurtenissen zijn:
- Slachtoffer zijn van geweld of geweld zien
- Emotionele verwaarlozing
- Seksueel misbruik of mishandeling
- Lang gepest worden
- Een overval meemaken
- Een verkeersongeluk meemaken of zien
- Het meemaken van een natuurramp of oorlogsgeweld
- De dood van iemand in je omgeving
Wat is een trigger?
Een trigger is een beeld, geur, geluid, smaak of gevoel dat je terug doet denken aan het trauma. Soms zorgt een trigger voor een herbeleving. Het voelt dan net alsof je de gebeurtenis opnieuw beleeft. Je voelt bijvoorbeeld dezelfde angst of paniek.
Wat is een Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS)?
Een traumatische gebeurtenis kan iedereen overkomen. Het lukt niet altijd om de gebeurtenis goed te verwerken. Dan kun je PTSS krijgen. Je hebt dan langere tijd last van angst en spanning. De klachten kunnen je dagelijks leven flink beïnvloeden. Daarom is het belangrijk om hulp te zoeken. PTSS is goed te behandelen.
Wat zijn kenmerken van PTSS?
PTSS uit zich op verschillende manieren, bijvoorbeeld:
- Je ‘beleeft’ de gebeurtenis telkens opnieuw doordat je er telkens aan moet denken of doordat je beelden voor je ziet van de gebeurtenis en/of de geluiden hoort. Dit worden herbelevingen genoemd.
- Je vermijdt mensen, plaatsen of dingen die je aan de traumatische gebeurtenis doen denken.
- Als je aan de gebeurtenis denkt, of erover praat, voel je je bang, verdrietig of gespannen.
- Je bent heel alert: je let veel op je omgeving en schrikt snel.
- Je kunt je moeilijk concentreren.
- Je bent snel geïrriteerd en/of boos.
- Je hebt nachtmerries en/of moeite met slapen.
- Je vermijdt contact met anderen.
Het is normaal dat je van slag bent na een schokkende gebeurtenis. Je slaapt een tijd slechter of bent banger dan normaal. Vaak gaan de klachten vanzelf over. Gaan de klachten niet over, of komen ze op een later moment ineens terug, dan spreek je van PTSS. Een psycholoog of psychiater kan onderzoeken of je PTSS hebt.
Kun je van PTSS genezen?
Je kunt van PTSS genezen. Er zijn therapieën die helpen en ervoor zorgen dat de klachten verdwijnen. Als therapieën niet goed werken, dan kun je soms medicijnen krijgen.
Denk je dat je PTSS hebt? Ga dan naar je huisarts. Die verwijst je naar een psycholoog of psychiater. Die bekijkt of je PTSS hebt en welke behandeling jou kan helpen.
Tips van jongeren bij een trauma
- Schaam je niet voor wat er gebeurd is. Iedereen kan iets ergs overkomen.
- Neem iemand in vertrouwen om mee te praten. Dit kan een familielid, vriend of vriendin of een docent zijn van school.
- Probeer een dagstructuur te behouden, hoe lastig dit ook is. Hierdoor voel je je uiteindelijk beter.
- Soms helpt het om je emoties of de gebeurtenis op te schrijven.
- Soms zoeken mensen naar manieren om de pijn van het trauma te verdoven, zoals door gebruik van alcohol en drugs. Probeer dit niet te doen, het helpt uiteindelijk niet.
- Zoek afleiding (kleurboek, wandelen, koken, spelletje, iets wat je voor de traumatische gebeurtenis leuk vond), ook als je hier geen zin in hebt.
Meer weten over PTSS?
Op de jongerenwebsite van Mind lees je meer over PTSS.
In jouw regio
Sommige delen van deze website verschillen per regio. Selecteer de GGD bij jou in de buurt zodat wij jou lokale tips en links kunnen tonen.