Wat is een soa eigenlijk?
Ineens heb je jeuk aan je piemel, een branderig gevoel in je vagina of zweertjes of wratjes. Dan kan het zijn dat je een soa hebt. Maar wat is een soa precies?
Een soa is ziekte die je kunt krijgen door onveilig te vrijen. Een soa komt vaak door een virus of een bacterie. Je kunt het krijgen als degene waarmee je seks hebt een soa heeft. Besmet sperma of vocht uit de vagina komt dan in je vagina, op je piemel of in je anus komt. De meeste soa’s zijn goed te behandelen.
Wil je voorkomen dat je een soa krijgt? Gebruik dan een condoom.
Het woord soa staat voor seksueel overdraagbare aandoening. Het wordt ook wel geslachtsziekte genoemd.
Lees hier meer over alle soorten soa’s die in Nederland voorkomen.
Heb ik een soa?
Hoe weet je nou of je een soa hebt? Vaak heb je klachten bij je vagina of piemel, zoals jeuk, pijn, andere afscheiding dan normaal, of wratjes. Maar je kan ook een soa hebben zonder dat je het merkt. En dan ben je wel besmettelijk voor anderen.
Je kan dus ook niet aan iemand zien of hij of zij een soa heeft.
De enige manier om erachter te komen of je een soa hebt, is door je te laten testen op soa’s.
Meest voorkomende soa’s bij meisjes
Chlamydia is de meest voorkomende soa bij meisjes. Daarna komen herpes genitales en genitale wratten het meest voor bij meisjes.
Meest voorkomende soa’s bij jongens
Chlamydia, gonorroe (ook wel een druiper genoemd), genitale wratten en herpes genitales zijn de meest voorkomende soa’s bij jongens.
Heb je een soa? Met medicijnen kom je er gelukkig vaak snel vanaf. Die kun je krijgen van je huisarts of van de GGD-arts.
Lees hier meer over alle soorten soa’s in Nederland en de symptomen.
Hoe kun je een soa krijgen?
Hoe kom je nou aan een soa? Een soa krijg je door onveilige seks te hebben. Bijvoorbeeld door seks zonder een condoom te gebruiken. Maar je kan ook een soa krijgen door orale seks, door pijpen en beffen zonder condoom.
Je krijgt geen soa van:
Je kunt geen soa krijgen van:
- Knuffelen met kleren aan
- Iemands hand vasthouden
- Uit iemands glas drinken
- Een hap van iemands eten nemen of bestek delen
Kan ik een soa hebben zonder klachten?
Jazeker! Je kan een soa hebben zonder dat je het merkt. Je hebt dan geen klachten, maar de ziekte heeft op de lange termijn wel gevolgen voor je gezondheid. Als je een soa niet behandeld, kun je bijvoorbeeld minder vruchtbaar worden, ontstekingen krijgen in je lichaam of schade aan je lever krijgen.
Ik denk dat ik een soa heb
Heb je onveilige seks gehad? Twijfel je of je een soa hebt? Je komt er alleen achter als je je laat testen.
Twijfel je of je een soa-test moet doen? Die dan eerst anoniem de online soa-testwijzer. Na deze test krijg je advies of je je moet laten testen of niet.
Lees meer over testen op soa’s
Hoe voorkom ik een soa?
Een soa verspreidt zich via bacteriën en virussen in sperma, vaginaal vocht en slijmvliezen. Slijmvliezen zitten in je piemel, vagina en mond.
Wil je voorkomen dat je een soa krijgt? Dan moet je zorgen dat er tijdens de seks geen sperma of vaginaal vocht in of bij je vagina, piemel, mond of anus komt.
Je moet dus veilig vrijen. Veilig vrijen betekent:
- seks (gemeenschap) hebben met een condoom
- pijpen met een condoom en beffen met een beflapje
Alleen een condoom beschermt tegen het krijgen van een soa. Andere voorbehoedsmiddelen, zoals de pil, het spiraaltje of een pessarium beschermen niet tegen soa’s. Deze middelen zorgen er alleen voor dat je niet zwanger wordt of een meisje niet zwanger maakt.
Lees hier wat veilig vrijen precies is.
Ik heb een soa, wat moet ik doen?
Je hebt je laten testen op één of meerdere soa’s. Je blijkt een soa te hebben. Meestal krijg je dan medicijnen van je huisarts of van de GGD-arts. Als je die neemt, kom je vaak snel van de soa af.
Wie vertel ik dat ik een soa heb?
Een soa is een besmettelijke ziekte. Je weet soms niet hoe lang je het virus of de bacterie al bij je draagt. Het is daarom belangrijk dat je mensen waar je de afgelopen zes maanden seks mee hebt gehad, vertelt dat je een soa hebt. Dan kunnen zij zich laten testen en eventueel laten behandelen. Zo voorkom je dat ze klachten krijgen of ziek worden of dat zij anderen besmetten. Of dat de soa, nadat jij er vanaf bent, weer terugkomt bij jou.
Je kan zelf aan mensen vertellen dat je een soa hebt. Je kan ook je huisarts vragen om dit te doen. Maar je kunt mensen ook anoniem waarschuwen, via partnerwaarschuwing.nl.
Vertellen dat je een soa hebt, kan best spannend zijn. Hier vind je tips hoe je iemand kan vertellen dat je een soa hebt.
De meest gestelde vragen over soa’s
Hoe merk je dat je een soa hebt?
Van veel soa’s krijg je jeuk, afscheiding, wondjes of wratten op of rondom je vagina of penis. Van sommige soa’s merk je niks, maar ze brengen wel je gezondheid in gevaar. Je kan op lange termijn een infectie krijgen.
Bekijk de meestvoorkomende soa’s in Nederland en de klachten die erbij horen. [nieuwe link naar pagina Alle soorten soa’s op een rij]
Hoe snel merk je dat je een soa hebt?
Dat verschilt per soa. Gonorroe kun je na twee dagen al merken. Hepatitis-B en genitale wratten merk je soms pas na een half jaar. Van de meeste soa’s merk je wel binnen drie tot vier weken of je ze hebt.
Hoe herken je een soa bij een meisje?
Dit zijn een aantal symptomen van soa’s die meisjes en vrouwen kunnen krijgen:
- de afscheiding uit je vagina is anders dan normaal: meer, een andere kleur of je ruikt het meer
- je hebt wondjes, wratten of blaasjes op je schaamlippen of vagina
- er komt bloed uit je vagina na de seks
- er komt bloed uit je vagina terwijl je niet ongesteld moet worden
- je hebt wratten, blaasjes of wondjes bij je anus
- je hebt pijn of een branderig gevoel bij het plassen
- je hebt jeuk in je schaamhaar
Hoe herken je een soa bij een jongen?
Dit zijn een aantal symptomen van soa’s die jongens kunnen krijgen:
- je hebt wondjes, wratten of blaasjes op je penis of eikel
- er komt pus of slijm uit je penis (‘druiper’)
- je hebt pijn aan je balzak, je balzak is dikker dan normaal
- je hebt wratten, blaasjes of wondjes bij je anus
- je hebt pijn of een branderig gevoel bij het plassen
- je hebt pijn aan je anus
- er komt vocht uit je anus
- je hebt jeuk in het haar rond je penis
Doe een soa pijn?
Sommige soa’s doen pijn. Van chlamydia krijgen meisjes soms buikpijn. Jongens kunnen pijn aan hun balzak krijgen. Verder is jeuk en een branderig gevoel natuurlijk niet fijn.
Moet ik me op soa’s laten testen?
De enige manier om erachter te komen of je een soa hebt, is testen. Je kunt je laten testen door de huisarts of door een GGD-arts.
Ben je jonger dan 25 jaar? Dan is een soa-test voor jou altijd gratis. Lees hier meer over testen op soa.
Doet een soa-test pijn?
Een soa-test doet geen pijn. Je huisarts of de GGD-arts kijkt eerst voorzichtig in en rond je geslachtsdeel. Soms neemt hij wat afscheiding of vocht af. Dat kan vervelend voelen. Soms moet je wat urine inleveren. In een enkel geval moet er bloed afgenomen worden.
Misschien vind je deze informatie ook interessant op JouwGGD
In jouw regio
Sommige delen van deze website verschillen per regio. Selecteer de GGD bij jou in de buurt zodat wij jou lokale tips en links kunnen tonen.