Zorgen voor iemand anders / mantelzorg

Is er iemand uit jouw gezin ziek? Heeft een gezinslid een lichamelijke of geestelijke beperking, een verslaving of een psychisch probleem? Misschien help jij daarom extra mee thuis. Dan ben je een mantelzorger.

Extra taken en zorgen

1 op de 4 jongeren in Nederland is mantelzorger. Het betekent dat je opgroeit in een gezin met iemand met een chronische ziekte, mentale of fysieke beperking, een verslaving of psychische problemen. Vaak wordt er dan wat meer van jou verwacht, zoals helpen bij het huishouden, meegaan naar het ziekenhuis, schoonmaken, boodschappen doen of zorgen voor je broertje of zusje.

Naast het helpen, maak je je soms ook zorgen om degene waar je voor zorgt. Je kunt je eenzaam voelen, omdat je het gevoel hebt dat niemand je zorgen begrijpt.
Omdat je extra taken en soms ook zorgen hebt, heb je meer kans om zelf moe en overbelast te raken. Daarom is het belangrijk om goed voor jezelf te zorgen. Hoe kun je dat doen?

Zorg goed voor jezelf

Het is logisch dat jij je verantwoordelijk voelt voor wat er thuis gebeurt. Maar voel je niet schuldig als je eens iets voor jezelf gaat doen. Dat is juist nodig om te kunnen blijven helpen. Zeker als de zorg lang duurt.

• Zorg ervoor dat je tijd voor jezelf maakt. Blijf afspreken met vrienden en vriendinnen en ga bijvoorbeeld sporten. Plan het in, net zoals je zorg voor je familielid inplant.
• Praat over je thuissituatie met iemand die je vertrouwt. Je verhaal vertellen lucht vaak op.
• Vertel mensen om je heen over je thuissituatie. Zoals je mentor, docenten of je sportcoach. Dan begrijpen zij je situatie beter en kunnen ze er rekening mee houden.

Voel je niet schuldig als je tijd voor jezelf neemt of voor jezelf opkomt. Door goed voor jezelf te zorgen, kun je ook beter voor een ander zorgen.

Wordt de zorg je soms te veel?

Is de zorg af en toe te veel voor je? Dat is heel normaal. Geef het aan en zoek hulp. Mensen zien aan de buitenkant niet hoe zwaar het soms is.
Praat met je mentor van school of met iemand van je familie. Vraag iemand anders om de zorg (tijdelijk) over te nemen of om je te helpen.

Is er niemand in je omgeving die je kan helpen? Neem dan contact op met:

• Een vrijwilligersorganisatie in jouw woonplaats.Er zijn veel vrijwilligers die je tijdelijk kunnen  ondersteunen. Zij begrijpen hoe het voor je is en kunnen je helpen.
• Je huisarts. Hij of zij kan met je meedenken. Een huisarts kan bijvoorbeeld ook thuiszorg regelen. Dat zijn verpleegkundigen of thuiszorgmedewerkers die medische en huishoudelijke hulp bieden.
• Je gemeente. Die kan hulp inschakelen van het wijkteam of een andere instantie.

Hoe help ik iemand die mantelzorger is?

Ken jij iemand in je omgeving die thuis vaak moet helpen, omdat er iemand zorg nodig heeft? Vraag eens hoe het thuis gaat. Luisteren helpt vaak al. Onderneem samen dingen, zodat je vriend of vriendin even afleiding heeft. Of vraag of je kan helpen, of iets samen kan doen.

De meeste jonge mantelzorgers geven aan dat ze niet willen dat anderen hen zielig vinden. Reageer niet alleen maar zorgelijk (‘dat zal wel zwaar zijn’), maar reageer ook positief: ‘wat knap van je.’

Meer lezen of andere jonge mantelzorgers ontmoeten?

• Stichting Vanzelfsprekend – speciaal voor jonge mantelzorgers
• Deel je zorg – in deze online community kom je in contact met andere jonge mantelzorgers
• Mantelzorg.nl – landelijke vereniging
• Koppkvo.nl – informatie over wat je kunt doen als je vader of moeder een psychische problemen of verslavingsprobleem heeft.

In jouw regio

Sommige delen van deze website verschillen per regio. Selecteer de GGD bij jou in de buurt zodat wij jou lokale tips en links kunnen tonen.

Selecteer de GGD in jouw regio