Wat is een soa?
Ineens heb je jeuk aan je piemel, een branderig gevoel in je vagina of zweertjes of wratjes. Misschien is het een soa, een seksueel overdraagbare aandoening (geslachtsziekte). Hoe herken je een soa en wat kun je er tegen doen? En wie vertel je het als je een soa blijkt te hebben?
Hoe merk je of je een soa kunt hebben?
Soms merk je iets van een soa. Dan heb je klachten bij je vagina of piemel, zoals jeuk, een branderig gevoel, andere afscheiding dan normaal, of wratjes. Sommige soa’s doen pijn. Van chlamydia krijgen meisjes soms buikpijn. Jongens kunnen pijn aan hun balzak krijgen.
Maar je kunt ook een soa hebben zonder dat je het merkt. Als je een soa niet behandelt, kun je bijvoorbeeld minder vruchtbaar worden, ontstekingen krijgen in je lichaam of schade aan je lever.
Je kunt niet aan iemand zien of hij of zij een soa heeft. En je bent met een soa wel besmettelijk voor anderen.
Hier vind je de meest voorkomende soa’s in Nederland en de klachten die erbij horen: Alle soa’s op een rij.
Hoe weet je zeker of je een soa hebt?
De enige manier om erachter te komen of je een soa hebt, is je te laten testen op soa’s. Dat kan bij de huisarts of door een GGD-arts. Eventueel kun je eerst een thuistest doen. Lees op soaaids.nl hoe een thuistest gaat en welke soa thuistesten betrouwbaar zijn: Soa-thuistest.
Ben je jonger dan 25 jaar? Dan is een soa-test voor jou altijd gratis.
Twijfel je of je een soa-test moet doen? Doe dan eerst anoniem de online soa-testwijzer. Na deze test krijg je advies of je je moet laten testen of niet.
Als je eenmaal weet dat je een soa hebt, kun je er meestal snel vanaf komen met medicijnen. Die krijg je van je huisarts of de GGD-arts.
Hoe kun je een soa krijgen?
Een soa krijg je door onveilige seks. Bijvoorbeeld als je seks hebt zonder een condoom te gebruiken. Je kunt ook een soa krijgen door orale seks, door pijpen of beffen.
Een soa komt vaak door een virus of een bacterie. Je kunt het krijgen als degene waarmee je seks hebt een soa heeft. Besmet sperma of vocht uit de vagina komt dan in je vagina, op je piemel of in je anus.
Het kan ook wel eens gebeuren dat iemand een soa krijgt nadat hij of zij een tatoeage of piercing laat zetten. Dat gebeurt als de instrumenten niet schoon zijn, en er besmet bloed op zit.
Waar krijg je geen soa van?
Je kunt geen soa krijgen van:
- Knuffelen met kleren aan
- Iemands hand vasthouden
- Uit iemands glas drinken
- Een hap van iemands eten nemen of bestek delen
Hoe zorg je dat je geen soa krijgt?
Een soa verspreidt zich via bacteriën en virussen in sperma, vaginaal vocht en slijmvliezen. Slijmvliezen zitten in je piemel, vagina en mond.
Om te zorgen dat je geen soa krijgt, moet je dus zorgen dat er tijdens de seks geen sperma of vaginaal vocht in of bij je vagina, piemel, mond of anus komt.
Je moet dus veilig vrijen. Veilig vrijen betekent:
- seks (gemeenschap) hebben met een condoom
- pijpen met een condoom en beffen met een beflapje
Alleen een condoom beschermt tegen het krijgen van een soa. Andere voorbehoedsmiddelen, zoals de pil, het spiraaltje of een pessarium beschermen niet tegen soa’s.
Lees hier wat veilig vrijen precies is.
Wat als je een soa hebt?
Als uit de test is gekomen dat je een soa hebt, krijg je meestal medicijnen van je huisarts of van de GGD-arts. Als je die neemt, kom je vaak snel van de soa af.
Wie vertel je dat je een soa heb?
Een soa is een besmettelijke ziekte. Je weet soms niet hoe lang je het virus of de bacterie al bij je draagt. Het is daarom belangrijk dat je mensen waar je seks mee hebt gehad, vertelt dat je een soa hebt. Wie je precies moet waarschuwen, bespreek je met de arts.
Als mensen gewaarschuwd zijn, kunnen zij zich ook laten testen en eventueel laten behandelen. Zo voorkom je dat ze klachten krijgen of ziek worden of dat zij weer anderen besmetten. Of dat de soa, nadat jij er vanaf bent, weer terugkomt bij jou.
Wanneer blijkt dat je een soa hebt, dan bespreek je met de dokter wie er gewaarschuwd moet worden. Je kunt het zelf aan ze vertellen of je kunt dit anoniem doen. Bespreek met je dokter bespreken hoe een anonieme partnerwaarschuwing werkt en wat het beste bij jou past.
Op soaaids.nl lees je meer over wie en hoe je kunt waarschuwen voor een soa.
Meer over seks en soa’s:
Seks en relaties
Alle soa’s op een rij
Testen op soa’s
Soa Aids Nederland kun je terecht voor al je vragen over soa’s en seksualiteit. Dat kan ook anoniem via hun chat.
In jouw regio
Sommige delen van deze website verschillen per regio. Selecteer de GGD bij jou in de buurt zodat wij jou lokale tips en links kunnen tonen.