Social media
TikTok, Instagram, Snapchat, WhatsApp – social media zijn leuk en handig, maar er zijn ook nadelen. Hoe zorg je ervoor dat je goed met social media omgaat?
De voordelen van social media
Er zitten veel voordelen aan social media. Je maakt makkelijk contact en vindt er handige en leuke informatie over allerlei onderwerpen.
Altijd in contact
WhatsApp, Instagram DM’s, Snapchat… Je bent altijd maar een berichtje of snap verwijderd van je vrienden. Handig als je even iets wil delen of samen plannen wil maken.
Jezelf laten zien
Of je nu grappige TikTok-filmpjes maakt, foto’s en stories deelt op Instagram of memes post in de groepsapp – social media geven je een podium. Je kunt creatief zijn en anderen inspireren, maar ook je gevoelens uiten of een probleem delen.
Leren en inspireren
Van studietips op YouTube tot interessante reels op Instagram: social media is ook een bron van kennis en inspiratie. Je ontdekt en leert nieuwe dingen en blijft op de hoogte van wat er speelt in de wereld.
Online communities = steun
Voel je je ergens alleen in? Er zijn altijd online communities waar je mensen kunt vinden met dezelfde hobby, muzieksmaak of sportclub.
De risico’s van social media
Er zitten ook nadelen aan social media. Zo kan (te veel) gebruik zorgen voor stress en psychische klachten, zoals onzekerheid, angst en slaapproblemen.
Onzeker door social media
De meeste mensen delen op social media hun mooiste momenten, leukste kleding en tofste vakanties. Bijna niemand deelt zijn saaie dagen, teleurstellingen of mislukkingen. Ook al weet je dat, het zien van al die ‘mooie’ beelden en berichten kan er toch voor zorgen dat je je eigen leven minder leuk vindt.
Vergeet niet: wat je ziet, is maar een klein (positief) deel van de werkelijkheid!
FOMO
Door social media weet je vaak precies wat anderen aan het doen zijn. Dat kan zorgen voor FOMO. FOMO is de afkorting van Fear Of Missing Out: bang zijn om iets leuks of belangrijks te missen. Het is niet gek om last te hebben van FOMO, maar het kan je dag behoorlijk verpesten.
Op Snapchat zie je dat je vrienden ergens samen zijn, op Insta staat een reel van een feestje waar jij niet vanaf wist. Opeens krijg je een rotgevoel, omdat je er niet bij bent. Terwijl je voordat je deze berichten zag, je helemaal niet rot voelde.
Eindeloos scrollen kost tijd
Even je telefoon checken, en voor je het weet ben je een uur verder. Social media zijn ontworpen om jou te laten blijven scrollen. Er komt nooit een einde aan de feed! Daardoor is het lastig om te stoppen.
Online pesten
Niet iedereen is even aardig online. Pesten, hate comments, gemene berichten of groepsapps waar roddels worden verspreid. Online pesten, ook wel cyberpesten genoemd, kan echt invloed hebben op hoe je je voelt.
Privacy
Social media bedrijven slaan alles wat je deelt, bekijkt en met wie je communiceert op. Ook als je je profiel op verborgen zet. Bedenk dus goed wat je deelt, denk aan je privacy. Zet je accounts op privé, zodat alleen mensen die je kent en toelaat jouw posts kunnen zien.
Invloed op je ogen
Lang naar een beeldscherm kijken is slecht voor je ogen, want het kan bijziendheid veroorzaken. Als je bijziend bent, kun je dingen ver weg niet meer goed zien. Uiteindelijk heb je dan een bril of lezen nodig om goed te kunnen zien.
Voorkom bijziendheid door dichtbij en veraf kijken af te wisselen. Oogartsen raden aan: na 20 minuten beeldschermtijd, 20 seconden in de verte kijken.
Stress door nieuws
Op social media komt ook veel nieuws voorbij. Vaak is dit negatief. Soms kun je er stress en angst door krijgen, of je machteloos voelen. Praat er met anderen over. En stop op tijd met nieuws kijken. Hier lees je meer over hoe om te gaan met nieuws.
Fake-nieuws
Op social media komt veel fake-news (nepnieuws) voorbij: filmpjes of berichten die niet kloppen of nep zijn. Blijf altijd kritisch op wat je ziet of leest. Lees van een bericht de hele tekst, en niet alleen de titel. Soms staan er extra spannende titels boven een bericht om je aandacht te trekken. Het is steeds moeilijker om nepfilmpjes te herkennen. Probeer de video eens langzaam af te spelen, dan vallen ‘foutjes’ meer op. Je ziet dan bijvoorbeeld dat iemand niet met zijn ogen knippert of dat de beweging van de mond niet klopt met de tekst.
Online vrienden
Online vriendschappen kunnen leuk zijn. Maar als je iemand nooit in het echt hebt gezien, dan weet je nooit zeker met wie je contact hebt. Je kan bijvoorbeeld slachtoffer worden van catfishing. Dan doet iemand zich voor als een ander. Door allerlei verhalen te verzinnen probeert diegene geld, foto’s of privégegevens van je in handen te krijgen.
Tips voor social Media gebruik
Sociale media kunnen leuk en nuttig zijn, zolang jij de controle houdt en niet andersom. Zorg ervoor dat je social media gebruikt op een manier die jou blij maakt. Dit zijn tips:
- Stel een schermtijdlimiet in
Gebruik apps zoals ‘Schermtijd’ (iPhone) of ‘Digitaal Welzijn’ (Android) om bij te houden hoeveel tijd je op social media zit. Stel een limiet in voor je totale schermtijd, of voor een bepaalde app, en hou je eraan. - Plan telefoonvrije momenten
Spreek met jezelf af dat je bijvoorbeeld tijdens het eten, huiswerk en net voor het slapen je telefoon niet gebruikt. - Zet meldingen uit
Elke keer als je telefoon pingt, wil je kijken. Dat is logisch, zo werkt je brein. Zet meldingen van apps dus uit en check ze alleen op vaste momenten. Dit helpt om minder afgeleid te zijn. - Leg je telefoon ver weg
Leg je telefoon niet naast je als je ‘s avonds in bed ligt of aan het studeren bent. Zet ‘m op stil en leg ‘m ergens waar je niet zomaar bij kan, bijvoorbeeld in een andere kamer. - Zet je scherm op grijs
Zet je telefoonscherm op grijstinten. Dan ziet alles er een stuk minder aantrekkelijk uit en hierdoor hem je minder de neiging om door te scrollen. - Bescherm jezelf tegen het blauwe licht
Het licht van je scherm maakt je brein wakker en verstoort daardoor je slaapritme. Probeer daarom minstens een uur voor je gaat slapen geen telefoon of laptop meer te gebruiken. Of zet de ‘nachtmodus’ aan, zodat je scherm minder blauw licht uitstraalt. Gebruik je je telefoon als wekker? Koop een gewone wekker en leg je telefoon in een andere kamer. - Check je socials niet vlak voor het slapen
Je ziet vlak voordat je gaat slapen nog een bericht en je wilt reageren. Of je leest iets naars en ligt erover te piekeren. Dat helpt natuurlijk niet om lekker te slapen. Je kunt dus beter niet eindeloos swipen voordat je naar bed gaat. Probeer in plaats daarvan muziek te luisteren of lees een boek of tijdschrift. - Zet groepsapps op stil
Groepschats die tot diep in de nacht doorgaan? Zet ze op ‘stil’ of gebruik de ‘niet storen’-functie. Je hoeft echt niet elk gesprek te volgen. - Ga FOMO te lijf
Heb je veel last van FOMO? Bedenk: wil ik erbij zijn omdat ik bang ben iets te missen? Of omdat het me echt leuk lijkt? Besef dat je vaak alleen de leuke momenten op social media voorbij ziet komen. De saaie momenten post niemand. Plaag jezelf niet door te blijven scrollen door filmpjes en foto’s van anderen.
- Spreek offline af
Merk je dat je vooral online contact hebt met anderen? Probeer wat vaker offline af te spreken.
- Ga FOMO te lijf
Social media zijn leuk en handig. Gebruik ze in je voordeel: op een positieve manier, voor leuke informatie en contacten en als aanvulling op je ‘echte’ leven.
- Gebruik social media in je voordeel
Social media zijn leuk en handig. Gebruik ze in je voordeel: op een positieve manier, voor leuke informatie en contacten en als aanvulling op je ‘echte’ leven.
Deze pagina’s van JouwGGD vind je misschien ook interessant:
In jouw regio
Sommige delen van deze website verschillen per regio. Selecteer de GGD bij jou in de buurt zodat wij jou lokale tips en links kunnen tonen.