Bang voor medische behandelingen
Ga je medische behandelingen liever uit de weg? Begin jij al te zweten als je aan de tandarts denkt? Wat zijn de gevolgen? En wat kun je eraan doen?
Ga jij de zorg liever uit de weg?
Een gaatje vullen bij de tandarts, bloedprikken of een operatie. Dat je hier gespannen voor bent, is heel normaal.
Maar sommige mensen vinden bepaalde medische behandelingen zo eng, dat ze de huisarts, tandarts of andere zorg uit de weg gaan. Ook als ze ernstige klachten hebben.
Heb jij hier last van? Je bent niet de enige. Misschien is dit herkenbaar voor jou:
- Als ik klachten heb, ga ik niet naar de huisarts.
- Ik vertel niet aan mijn ouders dat ik ergens last van heb.
- Ik doe net of mijn klachten wel meevallen.
- Ik vertel helemaal niemand over mijn klachten.
- Ik heb soms ruzie met mijn ouders omdat ik niet naar de dokter of tandarts wil of niet behandeld wil worden.
Veel mensen hebben angst voor ingrepen, operaties, artsen of tandartsen. Toch is het belangrijk om je angst aan te pakken. Want sommige klachten gaan niet vanzelf over of worden juist erger als je niet naar een arts gaat.
Waarom ben je bang voor medische behandelingen?
Er kunnen allerlei redenen zijn waarom je bang bent voor medische controles of ingrepen. Misschien heb je eerder in je leven een nare medische ervaring gehad? Of heb je veel negatieve verhalen van mensen uit je omgeving gehoord?
Het kan ook dat je het moeilijk vindt om de controle los te laten. Of dat je bang bent voor pijn.
Angst voor medische behandelingen kan zich op allerlei manieren uiten, van een nerveus gevoel, misselijkheid tot hartkloppingen en paniekaanvallen.
Bang voor de tandarts
Begin je al te bibberen als je aan de tandarts denkt? Angst voor de tandarts komt bij best veel mensen voor. Je bent niet de enige!
Sommige mensen zijn zo bang, dat ze niet naar de tandarts gaan. Maar als je je tanden niet laat controleren, kun je grote problemen krijgen met je gebit en heb je uiteindelijk echt een behandeling nodig. En dat wil je juist niet! Ga dus toch naar de controles.
Wie weet helpen de volgende tips tegen angst voor de tandarts:
- Neem iets mee voor in de wachtkamer: een eigen boek, tijdschrift, muziek of luisterboek. Afleiding kan helpen tegen zenuwen vooraf.
- Neem iemand mee bij wie je je fijn voelt.
- Vertel je tandarts dat je het eng vindt. Het vertellen zorgt er vaak al voor dat de spanning iets minder wordt. Ook kan de tandarts er dan rekening mee houden.
- Stel vooraf alle vragen die je hebt.
- Vraag je tandarts om tips! Hij of zij denkt graag met je mee.
- Zorg voor afleiding tijdens de behandeling. Vraag of er muziek of radio aan mag, neem je eigen telefoon mee, doe je oortjes in en zet je favoriete playlist op.
Er zijn ook tandartsen die gespecialiseerd zijn in het behandelen van mensen die bang zijn voor de tandarts. Deze tandartsen weten hoe ze met je om moeten gaan. Ze nemen de tijd, leggen veel uit en zorgen ervoor dat je je meer op je gemak voelt.
Bang voor verdoving of narcose
Sommige mensen zijn bang voor verdoving of narcose. Ze zijn bijvoorbeeld bang dat de verdoving of narcose niet werkt. Onthoud dat artsen en verpleegkundigen altijd heel goed testen of de verdoving werkt voordat zij aan de behandeling of operatie beginnen.
Ga je onder narcose? Dan wordt je lichaam goed in de gaten gehouden. De artsen checken de hele tijd je bloeddruk, hartritme en temperatuur. Ze controleren ook regelmatig hoe diep je in slaap bent.
Bang voor prikken
Schiet je helemaal in de stress als je bloed moet prikken? Ben je bang voor vaccinaties? Je bent niet de enige. 1 op de 3 Nederlanders is bang voor prikken.
Als je prikangst hebt, ben je al zenuwachtig als je aan de prik denkt. Je kunt duizelig worden en gaan zweten.
Vertel degene die bloed afneemt of de vaccinatie zet dat je bang bent, dan houdt die persoon er rekening mee. Ze hebben hier ervaring mee.
En afleiding zoeken tijdens de prik helpt echt! Zet muziek op, kijk een filmpje op je telefoon.
Lees wat je tegen prikangst kunt doen.
Wat zijn de gevolgen van angst voor medische behandelingen?
Als je bang bent voor medische behandelingen, dan kunnen dit de gevolgen zijn:
- Je voelt stress en angst.
- Je praat niet over je klachten of doet net alsof je er geen last van hebt.
- Je gaat zelf ‘dokteren’, je probeert medische klachten zelf op te lossen.
- Je wordt ziek of zieker omdat je niet naar de dokter gaat.
Wat kun je doen om minder bang te zijn voor een medische afspraak?
- Praat over je angst. Alleen al het vertellen van je zorgen zorgt al voor een beetje verlichting.
- Zorg dat je goed uitgerust bent als je naar de medische afspraak gaat. Je kunt dan beter omgaan met de spanning.
- Heb je een afspraak? Neem iemand mee bij wie je je fijn voelt.
- Vraag je huisarts, arts of tandarts om goed uit te leggen wat er gaat gebeuren. (Ook al wil je er door je angst liever niets over horen). Schrijf al je vragen op voordat je in gesprek gaat met de arts en twijfel niet om al je vragen te stellen.
- Vertel de arts dat je bang bent, dan kan hij of zij er rekening mee houden.
- Zoek je zelf informatie op? Kijk dan op de website van het ziekenhuis waar jij geholpen wordt of op thuisarts.nl. Zoek niet te veel op andere websites of forums. Je weet namelijk niet of de informatie klopt en of die ook voor jou geldt. Stel je vragen aan de arts die jou gaat behandelen, dan krijg je betrouwbare informatie.
- Accepteer dat je bang bent en stress hebt, verzet je er niet tegen.
- Adem door je neus in en adem lang door je mond uit.
- Zoek afleiding.
Hoe kun je jezelf afleiden tijdens een behandeling?
Afleiding tijdens een behandeling neemt niet alle angst weg, maar vermindert de angst vaak wel iets. Dat komt omdat je hersenen niet alles tegelijk kunnen. Luister je naar muziek of kijk je naar een filmpje, dan is er in je hersenen minder ruimte over om aan de behandeling te denken. Dat scheelt vaak al een klein beetje.
Lig je in de tandartsstoel? Of op de behandeltafel? En grijpt de angst je naar de keel? Richt je aandacht dan op iets in de ruimte. Een lamp, schilderij of een stukje van het plafond.
Beschrijf datgene waar je naar kijkt in je gedachten zo precies mogelijk. Welke kleur heeft het, welke structuur, hoeveel stipjes of randjes zie je? Probeer tot in het kleinste detail te beschrijven wat je ziet. Hoe meer je je op de details concentreert, hoe minder ruimte er in je hoofd is voor angst.
Wie kan je helpen bij angst?
Lukt het niet om zelf je angst te verminderen? Zorgt de angst ervoor dat je geen medische hulp zoekt als dat wel nodig is? Praat erover met je huisarts. Die kan je verwijzen naar een psycholoog.
Er bestaan allerlei oefeningen en therapieën om de angst te verminderen. Schaam je niet. Je bent niet de enige die hier last van heeft.
Misschien vind je deze informatie op JouwGGD ook interessant:
In jouw regio
Sommige delen van deze website verschillen per regio. Selecteer de GGD bij jou in de buurt zodat wij jou lokale tips en links kunnen tonen.