Als iemand doodgaat…
Als iemand uit je omgeving doodgaat, kun je je verdrietig, boos of leeg voelen. Hoe ga je om met verdriet? En wat als het lang duurt?
Wat voel je als iemand doodgaat?
Als iemand om wie je geeft doodgaat, dan word je misschien overspoeld door je verdriet. Je kan ook boos worden. Of bang. Of je schuldig voelen. Dat hoort allemaal bij verlies en dat voelt niet fijn.
De manier waarop je reageert op verlies noemen we rouwen. Iedereen rouwt op zijn eigen manier en in zijn eigen tempo. Het is niet raar als je soms verdrietig bent en soms niet. Het kan best dat je je een tijdje wat beter voelt en daarna weer een tijdje wat minder. Soms doet iets je denken aan degene die dood is, en kan er weer veel verdriet omhoog komen.
Soms voel je ook even niets, en voel je je leeg of verdoofd. Dat kan per dag of per uur verschillen.
Welke fases van rouw maak je door?
Iedereen reageert anders op het verlies van een dierbare. Toch zijn er een paar fases die veel mensen herkennen. Die fases lopen soms door elkaar en komen vaker terug.
De fases van rouw zijn:
- Het voelt onwerkelijk dat iemand er niet meer is. Het dringt niet echt tot je door. Je kan het niet accepteren. Je voelt niets of je verdriet voelt niet ‘echt’.
- Je voelt je boos. Je wil niet dat het is gebeurd. Je wordt boos op mensen om je heen of op jezelf, omdat je je boosheid kwijt moet.
- Je voelt verdriet. Je mist de ander. Het dringt nu tot je door dat iemand er niet meer is.
- Je leert omgaan met het verlies. Het verdriet zakt soms even. Je vindt afleiding. Je vergeet het heel soms even dat iemand er niet meer is.
- Je accepteert dat iemand er niet meer is. De overledene blijft in je herinnering, maar je wordt niet meer iedere keer overspoeld door verdriet als je aan diegene denkt.
Hoe ga je om met je verdriet om iemand die dood is gegaan?
Verdriet om iemand die overleden is, kan heel heftig zijn. Iedereen gaat er op een andere manier mee om. Hier zijn een aantal tips die je kunnen helpen:
- Stop je gevoelens niet weg. Wil je huilen? Huil dan. Wil je schreeuwen? Schreeuw.
- Maak een mooi schilderij of gedicht. Of luister naar muziek. Sommige mensen kunnen daar hun gevoelens in kwijt.
- Bezoek het graf of de urn en praat in gedachten met de overleden persoon. Zeg wat je nog had willen zeggen.
- Haal herinneringen op aan de overledene. Schrijf herinneringen op of bekijk foto’s. Haal als het kan ook herinneringen op met andere mensen die hem of haar gekend hebben.
- Zoek afleiding: je hoeft je echt niet schuldig te voelen als je wat leuks voor jezelf doet of als je niet aan de overledene denkt.
- Probeer je verdriet niet te ontvluchten met alcohol of drugs. Daar ga je je alleen maar slechter door voelen.
- Geef jezelf de tijd om te rouwen. Ook als anderen vinden dat je ‘er nu toch wel overheen moet zijn’.
- Praat over je verdriet met mensen die je vertrouwt. Vertel hoe je je voelt.
- Zorg goed voor jezelf. Eet en drink goed, zorg voor ontspanning. Vertel op school of op je (bij)baan wat er is gebeurd.
Hoe praat je over rouw en verdriet?
Je kunt je heel erg verdrietig of down voelen, maar misschien ook boos, angstig of schuldig. Dat voelt niet fijn, maar het is wel heel normaal. Praten over je gevoelens helpt. Of samen praten over de overleden persoon en wat die voor je betekend heeft.
Misschien ken je iemand die zelf een dierbare verloren heeft? Hij of zij kan je misschien tips geven over hoe jij met je verdriet kunt omgaan.
Wil je liever praten met iemand die je niet kent?
Bij JouwGGD kun je anoniem contact hebben met een jeugdverpleegkundige die jongeren ondersteunt en adviseert.
Je kunt ook chatten of bellen met vrijwilligers van de Kindertelefoon of de Luisterlijn.
Hoe reageert je omgeving op rouw en verlies?
Mensen vinden het soms moeilijk om te praten met iemand die veel verdriet heeft. Ze weten soms niet hoe ze ermee om moeten gaan. Of ze denken dat jij wel naar hen toe komt als je wilt praten. Soms doet het ze denken aan hun eigen verdriet en vinden ze het moeilijk om dat te zeggen.
Als je vrienden er niet altijd voor je zijn, bedenk dan dat ze het niet slecht bedoelen. Als je ze nodig hebt, zeg dat dan. En vertel hen duidelijk wat ze voor je kunnen doen. Dat kan bijvoorbeeld ook zijn: naar je verhaal luisteren.
Zeg het ook eerlijk als je er even niet over wil praten. De meeste mensen vinden het fijn als jij zegt wat je wil en nodig hebt.
Wat nou als rouwen heel lang duurt?
Rouwen om iemand kan lang duren. Vaak is het eerste jaar het zwaarst. Vind dat je erg lang verdrietig blijft? Het is heel normaal om hulp te vragen. De huisarts kan je verwijzen naar bijvoorbeeld een (jeugd)psycholoog, een rouwtherapeut of iemand anders die je kan helpen.
Wat als je de overledene niet kende?
Als er iemand in je omgeving overlijdt die je (bijna) niet kende, kun je toch verdrietig zijn. Misschien had je wel een band met diegene, ook al kende je diegene niet persoonlijk. Denk aan je favoriete zanger of zangeres, of een ander bekend persoon. Of de overledene is een bekende van je vrienden of familie. Soms word je door het verdriet van anderen zelf ook verdrietig. Dat is helemaal niet raar. De dood roept vaak allerlei emoties op.
Het kan ook zijn dat je niets voelt. Misschien voel je je schuldig dat je je niet verdrietig voelt, terwijl er iets ergs is gebeurd. Maar dat hoeft natuurlijk niet. Als jij de overledene niet kende, dan is het normaal dat je zelf geen verdriet voelt. Je kan er dan wel zijn voor mensen die wel verdrietig zijn.
Deze pagina’s van JouwGGD vind je misschien ook interessant:
In jouw regio
Sommige delen van deze website verschillen per regio. Selecteer de GGD bij jou in de buurt zodat wij jou lokale tips en links kunnen tonen.