Heb ik een trauma?
Als je iets heel heftigs hebt meegemaakt, kan het een trauma worden. Wat is een trauma en wat kun je eraan doen?
Wat is een trauma?
Trauma betekent dat iemand na een schokkende gebeurtenis heftige gevoelens van angst, woede of eenzaamheid heeft en dat die gevoelens niet vanzelf overgaan.
De gebeurtenis is zo heftig, dat het niet lukt om de gebeurtenis te verwerken en een plek te geven.
Of je een trauma krijgt als je iets schokkends meemaakt, is voor iedereen verschillend.
Meestal noemen we een gebeurtenis traumatisch als klachten zoals angst, woede of verdriet na vier weken niet minder zijn of juist erger worden.
Wat is een traumatische gebeurtenis?
Voorbeelden van heftige en schokkende gebeurtenissen zijn situaties waarin je leven gevaar liep, of die je lichamelijk of geestelijk veel pijn deed.
Bijvoorbeeld:
- Seksueel misbruik, mishandeling of dit zien gebeuren.
- Lang gepest worden
- Emotionele verwaarlozing
- Een overval
- Een verkeersongeluk meemaken of zien
- Een natuurramp of oorlogsgeweld
- De dood van iemand in je omgeving
Of deze gebeurtenissen traumatisch zijn, is voor iedereen anders. De dood van een ver familielid hoeft niet traumatisch te zijn, maar de plotselinge dood van iemand uit je gezin kan dat bijvoorbeeld wel zijn.
Wat zijn klachten bij een trauma?
Er zijn verschillende klachten die je kunt krijgen als je een trauma hebt:
- Je ‘beleeft’ de gebeurtenis opnieuw, omdat je er telkens aan moet denken. Je ziet beelden voor je van de gebeurtenis en/of je hoort de geluiden. Dit noemen we herbelevingen.
- Je gaat mensen, plaatsen of dingen die je aan de traumatische gebeurtenis doen denken, uit de weg.
- Als je aan de gebeurtenis denkt, of erover praat, voel je je bang, verdrietig of gespannen.
- Je bent heel alert: je let veel op je omgeving en schrikt snel.
- Je kunt je moeilijk concentreren.
- Je bent snel geïrriteerd en/of boos.
- Je hebt nachtmerries en/of moeite met slapen.
- Je hebt vaak hoofdpijn en hartkloppingen.
- Je gaat contact met anderen uit de weg.
Het is normaal dat je van slag bent na een schokkende gebeurtenis. Je slaapt een tijd slechter of bent banger dan normaal. Vaak gaan de klachten vanzelf over. Gaan de klachten niet over of komen ze op een later moment ineens terug? Dan noemen we dit een trauma.
Wat is een trigger?
Een trigger is een beeld, geur, geluid, smaak of gevoel dat je herinnert aan de nare en schokkende gebeurtenis. Soms zorgt een trigger voor een herbeleving. Het voelt dan net alsof je de gebeurtenis opnieuw beleeft. Je kunt dan dezelfde angst of paniek voelen als toen het gebeurde.
Kun je je van een trauma herstellen?
Ja, je kunt van een trauma herstellen. Praten met anderen en steun van de mensen om je heen helpt vaak. Ook tijd doet veel: heftige gevoelens worden meestal langzaam minder, en je leert er stapje voor stapje beter mee omgaan.
Er zijn ook therapieën die kunnen helpen om klachten te verminderen. Als therapieën niet goed werken, dan kun je soms medicijnen krijgen als extra ondersteuning.
Denk je dat je een trauma hebt? Ga dan naar je huisarts. De huisarts kan je verwijzen naar een psycholoog of psychiater. Die kijkt of je een trauma hebt en welke behandeling kan helpen.
Wat kun je zelf doen bij een trauma?
- Neem iemand in vertrouwen om mee te praten, zoals een familielid, vriend of vriendin of een docent op school.
- Soms helpt het om je emoties of de gebeurtenis op te schrijven.
- Beweeg regelmatig en veel. Als je niet van sporten houdt, ga dan wandelen of fietsen. Ook als je geen zin hebt, helpt het.
- Zoek afleiding door leuke dingen te doen en mensen te zien bij wie je je fijn voelt.
- Zorg goed voor jezelf. Eet en drink gezond. Zorg voor een dagstructuur. Hierdoor voel je je uiteindelijk beter.
Soms zoeken mensen naar manieren om de pijn van het trauma te verdoven, zoals door gebruik van alcohol en drugs. Probeer dit niet te doen, het helpt uiteindelijk niet. En je kunt er meer problemen door krijgen.
Wil je liever anoniem praten over wat je hebt meegemaakt? Bij jouwGGD kun je anoniem contact hebben met een jeugdverpleegkundige die jongeren ondersteunt en adviseert. Je kunt ook chatten of bellen met de Luisterlijn.
Deze pagina’s van JouwGGD vind je misschien ook interessant:
In jouw regio
Sommige delen van deze website verschillen per regio. Selecteer de GGD bij jou in de buurt zodat wij jou lokale tips en links kunnen tonen.